Hoe een ethische eed helpt bij verantwoorde ai en datagebruik

Intro

Technologie kan veel, maar de vraag is steeds vaker: wat zouden we moeten willen? Zeker bij kunstmatige intelligentie en dataverwerking staan keuzes onder druk. Mag je alles doen wat technisch mogelijk is? Of moet je juist grenzen trekken?

De introductie van de Ethische Eed voor Data & AI (EED) is een poging om ethiek in technologie tastbaar te maken. Geen code vol regels, maar een moreel kompas. In dit artikel duiden we waarom dit relevant is, hoe het aansluit op technologische keuzes – en waarom het ook voor softwareontwikkelaars zoals APPelit en auditors als AltF7 steeds belangrijker wordt.

Wat is de Eed Data & AI?

De EED is een vrijwillige belofte van professionals om bewust om te gaan met de inzet van data en AI. Niet op basis van juridische verplichtingen, maar op grond van overtuiging. Het doel? De menselijke maat centraal houden.

Het initiatief komt voort uit de zorg dat ethiek en technologie te vaak gescheiden werelden zijn. Met de eed wordt geprobeerd die werelden te verbinden via reflectie, professionaliteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Waarom is dit relevant voor organisaties?

AI en dataplatforms worden steeds vaker ingezet voor besluitvorming, risicobeoordeling of profiling. Maar wie borgt dat dit verantwoord gebeurt?

Zonder bewuste keuzes kunnen systemen discrimineren, verkeerde aannames versterken of transparantie ondermijnen. Steeds meer organisaties beseffen dat technische nauwkeurigheid alleen niet genoeg is — de context, de gebruiker en het doel zijn minstens zo belangrijk.

Ethiek hoort dus niet pas aan het eind, maar al aan de start van elk dataproject.

De rol van softwareontwikkelaars en auditors

Bij APPelit zien we dat opdrachtgevers steeds vaker ethische vragen stellen: Hoe gaat dit systeem om met bias? Welke data worden opgeslagen? Wat doen we bij afwijkingen?

Ook bij audits door AltF7 komt dit terug. We kijken niet alleen naar veiligheid, performance en compliance, maar ook naar de intentie van technologie. Waarom is iets gebouwd zoals het is? En klopt dat nog met de context van gebruik?

Ethiek is dus geen randvoorwaarde – het is onderdeel van professioneel werken in tech.

Hoe integreer je ethiek in dataprojecten?

1. Stel ethische doelen vooraf
Definieer niet alleen technische specs, maar ook waar grenzen liggen. Wat mag het systeem niet doen?

2. Kies voor uitlegbare modellen
Black-box systemen zijn lastig te verantwoorden. Transparantie helpt gebruikers én toezichthouders.

3. Werk multidisciplinair
Laat juristen, ontwerpers, gebruikers én ontwikkelaars samenwerken – al vanaf de ontwerpfase.

4. Evalueer doorlopend
Een AI-systeem leert. Zorg dus dat u ook blijft reflecteren op wat het doet – en waarom.

Verantwoorde technologie vraagt meer dan slimme code. Het vraagt betrokkenheid, keuzes durven maken én ruimte voor reflectie.

Wilt u weten hoe uw AI- of datasysteem scoort op ethische aspecten? Laat AltF7 een second opinion uitvoeren, of bespreek met ons hoe u ethiek structureel kunt borgen in uw aanpak.